Nadajnik i odbiornik RC - aparatura RC - podstawy wiedzy

• Co to jest modelarstwo? - http://pl.wikipedia.org/wiki/Modelarstwo
• Co to znaczy RC? - (ang. Radio Control.) - oznacza radiem sterowane lub inaczej zdalnie sterowane - http://pl.wikipedia.org/wiki/Radio_Control
• Co znaczy modelarstwo RC - logicznie traktując dwa poprzednie teksty - rozumiemy to jako zdalnie sterowane modele.

Czyli jeżeli chcemy zajmować się modelarstwem RC, a w szczególności modelarstwem samolotowym RC, to musimy posiadać do sterowania nadajnik RC oraz odbiornik RC. Jak zrobić nadajnik i odbiornik RC? Czytaj dalej!

 

 

Jest to urządzenie elektroniczne, które przekazuje do odbiornika w modelu (w sposób bezprzewodowy -falami radiowymi) sygnały z dźwigni sterujących. My poruszając dźwigniami (drążkami), przekazujemy do modelu w sposób proporcjonalny informację o tych ruchach.

 

Nadajniki opisujemy różnymi parametrami m.in.

• Ilość kanałów - jest to ilość urządzeń, którymi może indywidualnie (niezależnie) sterować nadajnik. Dla prostych aparatur mamy od 2 do 6 kanałów, aparatury mogą posiadać nawet i 16 kanałów
• Częstotliwość pracy (nr kanału) - rodzaj pasma, na jakim pracuję nadajnik (jak kanały w radiu lub telewizorze) - w Polsce do modelarstwa lotniczego mamy zarezerwowaną częstotliwość 35 MHz, od pewnego czasu pojawiły się nowoczesne aparatury pracujące na częstotliwości 2,4GHz.
• Sposób ustawiania parametrów nadajnika -
• aparatury proste - z minimalnymi możliwościami ustawień parametrów pracy (trymery, D/R, EPO, DXP, Rewers, mixery) - stosowane do prostych modeli
• cyfrowe z programowaniem - umożliwiają pełną kontrolę nad parametrami nadajnika włącznie z pamiętaniem ustawień dla kilku modeli - można zapisać niezależne ustawienia dla każdego modelu
• Sposób ich trzymania - na pulpitowe, pistoletowe i tzw. jeże (trzymane w rękach)
• Moc nadajnika - moc sygnału promieniowania nadajnika
• Sposób ustawiania częstotliwości nadajnika - w obrębie jednego pasma częstotliwości (np. 35 MHz) nadajniki pracują na różnych kanałach (kanał 55 dla 34,950 MHz do kanału 90 dla 35,300 MHz). Jest to realizowane po to, aby w czasie pracy w jednym miejscu kilku nadajników nie dochodziło do wzajemnego zakłócania i sterowania innymi modelami. Każdy może ustawić sobie inny kanał w swoim nadajniku i odbiorniku - i tu wyróżniamy nadajniki, w których zmiana odbywa się:
• przez wymianę kwarcu w nadajniku - w nadajnikach stosujemy tylko i wyłącznie kwarce producenta nadajnika
• przez cyfrową zmianę w generatorze nadajnika (z syntezą)
• poprzez programową zmianę w nadajnikach w pełni cyfrowych. 
• w nadajnikach na częstotliwość 2,4 GHz nie ma potrzeby zmiany kanałów - stosowany jest specjalny sposób kodowania sygnału z automatyczną zmianą kanału (jak w telefonach komórkowych)

• dla modeli kołowych są budowane nadajniki o innej konstrukcji sterowania
• dla śmigłowców (lub uniwersalne - programowane dla samolotów i śmigłowców)
• dla modeli okrętów i statków

 

Jest to urządzenie elektroniczne, które odbiera sygnały z nadajnika i przetwarza na impulsy elektryczne, które są zrozumiałe przez układy wykonujące jakieś czynności w modelu.

• ilość kanałów - jest to ilość wyjść, którymi może sterować odbiornik jakieś mechanizmy
• częstotliwość pracy - jak w nadajnikach
• przeznaczenie odbiorników - mamy odbiorniki miniaturowe (o małej wadzę i małym zasięgu) do małych modeli i odbiorniki pełno zakresowe do dużych modeli
• sposób zmiany częstotliwości odbiornika
• przez wymianę kwarcu w odbiorniku - w odbiornikach można stosować kwarce różnych producentów (choć nie zalecane)
• przez cyfrową zmianę częstotliwości (z syntezą)
• w odbiornikach na częstotliwość 2,4 GHz nie ma potrzeby zmiany kanałów - stosowany jest specjalny sposób kodowania sygnału z automatyczną zmianą kanału (jak w telefonach komórkowych)
• rodzaj przemiany - sposób zamiany sygnału nadajnika na sygnały sterujące
• pojedyncza przemiana - sygnał z nadajnika jest tylko jeden raz przetwarzany (pomniejszany) 
• podwójna przemiana - sygnał z nadajnika jest dwa razy przetwarzany (pomniejszany) - powoduję to większą czułość i mniejszą podatność na zakłócenia

Jak podłączyć odbiornik RC? Zawsze jak uruchamiamy model RC, pamiętajmy o kolejności załączeń. Najpierw włączamy nadajnik, a potem dopiero odbiornik. Odwrotna kolejność może doprowadzić do tego, że po załączenia odbiornika może on odebrać przypadkowe sygnały z innej aparatury lub innego urządzenia i spowoduję np. uruchomienie silnika samolotu RC (a to może grozić wypadkiem - śmigło do drona, nawet małego modelu jest niebezpieczne). Schemat działania nadajnika i odbiornika RC jest zatem bardzo prosty, ale jakże ważny dla bezpieczeństwa i prawidłowego działania urządzenia.

 

Przed wypuszczeniem modelu starajmy się zawsze przeprowadzać test zasięgu właściwego działania urządzeń. Zawsze się może zdarzyć, że w czasie transportu lub prac nad modelem możemy uszkodzić np. kwarc (który jest bardzo wrażliwy) i wtedy np. dobrze działający nadajnik zamiast normalnego zasięgu będzie miał tylko kilkanaście metrów. Jeżeli mamy nadajnik na 35 MHz to najłatwiej sprawdzać zasięg przy złożonej antenie - sprawdzajmy czy nie zmniejszył nam się zasięg z wcześniejszym pomiarem.

 

Jak to przeprowadzić - załączamy cały sprzęt (nadajnik potem odbiornik), składamy antenę i odchodzimy od modelu (jeżeli mamy pomocnika, to on kontroluje model). Odchodząc od modelu, zauważymy, że w pewnym momencie model "żyje swoim życiem" jest to miejsce, gdzie aparatura gubi zasięg. Z reguły zasięg (przy złożonej antenie nadajnika) dla słabych aparatur na poziomie 20-30m jest dobrym wynikiem

Mając aparaturę 2,4GHz, możemy to też przeprowadzić, jeżeli zmniejszymy moc nadajnika (niektóre na to pozwalają) lub poprzez wykręcenie anteny nadajnika.